Wieczór z kulturą herbaty – WIELKIE CHINY

W czwartek 9 maja br. w ramach Tygodnia Bibliotek 2019 odbyło się w naszej bibliotece spotkanie autorskie z Remim Jakubowskim, twórcą  filmów dokumentalnych poświęconych m. in. tematyce Azji oraz autorem książki „Chiny. I Herbaty”.

Remi Jakubowski to dziennikarz, scenarzysta, reżyser, autor filmów dokumentalnych. Wielki zwolennik dialogu między kulturami Wschodu i Zachodu. Twórca o wyjątkowej wrażliwości na piękno przyrody. Potrafiący docenić symbiozę człowieka z naturą i duchowy wymiar egzystencji. Od połowy lat 90. ubiegłego wieku swoje zainteresowania skupia wokół problematyki gospodarki oraz kultury państw Azji południowo-wschodniej i Oceanii, m. in. Indonezji, Chin, Singapuru, Birmy. Wietnamu, Sri Lanki. Jest pomysłodawcą i inicjatorem powołania Stowarzyszenia Kultury Herbaty (2016). Ukończył historię oraz dziennikarstwo na UJ w Krakowie. Jest również absolwentem CKSZ w Warszawie i Kolegium Zarządzania Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Edukację uzupełniał w RFN: w Bonn, Lipsku i Bad Harzburg. Uczestniczył w wielu międzynarodowych sympozjach i konferencjach, których podstawowymi tematami były dialog międzykulturowy i ochrona światowego dziedzictwa natury.

Spotkanie autorskie obejmowało prelekcję oraz pokaz dwóch filmów „Chiny: Kolebka herbaty” i „Chiny: Jesteście tym o czym myślicie”.

Są to unikatowe obrazy, nawiązujące do światowego dziedzictwa kulturowego, przyrodniczego, religijnego i gospodarczego Państwa Środka na przestrzeni wieków, począwszy od czasów starożytnych do współczesności. Zrealizowane w formie dokumentu, z elementami reportażu podejmują m. in. tematykę kultury herbaty, religii, gospodarki, natury. Przybliżają fascynujące wydarzenia a także codzienne życie zwykłych ludzi.

Film „Chiny: Kolebka herbaty” , nominowany w 2016 r.  do Polskich Nagród Filmowych – Orły, to pierwszy w Europie i najprawdopodobniej na świecie obraz, który w sposób całościowy pokazuje kulturę herbaty w Państwie Środka, jej wartości duchowe, materialne i tło historyczne,  a także współczesne uwarunkowania.

Na kanwie dziejów herbaty poznajemy fascynujące wydarzenia,  miejsca i ludzi, wszystko  związane z kulturą herbaty, buddyzmem oraz innymi nurtami filozoficznymi a także medycyną chińską i codziennym życiem dawnych i współczesnych Chin. Autorzy filmu docierają do najodleglejszych zakątków Chin centralnych i południowo – wschodnich i poprzez rozmowy z różnymi ludźmi, w tym z wybitnymi znawcami kultury herbaty, mistrzami świątyń buddyjskich i intelektualistami snują  fascynującą opowieść o herbacie.

Tematyka drugiego filmu „Chiny: Jesteście tym o czym myślicie”  dotyczyła specyfiki buddyzmu w Chinach i jego rozwoju na przestrzeni wieków. Unikatowe zdjęcia zrealizowano m.in. w 1700-letniej świątyni Lingyin – Klasztorze Odosobnienia Dusz  - oraz w innych historycznych świątyniach, które dotychczas nie były dostępne dla postronnych osób. Film zawiera wypowiedzi mistrzów buddyjskich, przybliża losy życiowe mnichów oraz wyjaśnia na czym polega zen chiński. Uzupełnieniem tła kulturowo – historycznego są zarejestrowane po raz pierwszy uroczystości modlitewne w klasztorach Lingyin Si  oraz Shangtianzhu Faxi a także zdjęcia urzekającej przyrody.

W trakcie prelekcji Pan R. Jakubowski w niekonwencjonalny sposób, a mianowicie poprzez pryzmat dziejów kultury herbaty, przybliżył historię Państwa Środka na przestrzeni ponad dwóch tysięcy lat. Porównał kulturę Chin do symbolu smoka, którego korpus stanowią  buddyzm, taoizm i konfucjonizm, a skrzydła kultura Chin i kultura herbaty.  Zebrani goście dowiedzieli się, że herbata pochodzi z Chin i według legendy, w miejscowości Chaling w prowincji Hunan, 5000 lat temu, pierwszą osobą, która ją odkryła, spróbowała i potwierdziła jej właściwości jako rośliny do spożycia i leczenia, był praojciec Chńczyków Shennong, Boski Rolnik i późniejszy cesarz Yan Di. Od tego momentu stale wzrasta kult herbaty. Z kolei Lu Yu pisarz i poeta, żyjący w okresie dynastii Tang,  był tą osobą, która jako pierwsza już w VIII w. opisała w Księdze herbaty – Chajing- zalety, właściwości, rodzaje i sposoby przyrządzania herbaty.  Prelegent przytoczył fragment z rozdziału szóstego tego epokowego dzieła, który –jego zdaniem - zasługuje na szczególnego zaakcentowanie: „[...] Wszelkie istoty na ziemi : latające ptaki, chodzące zwierzęta i mówiący ludzie potrzebują jeść i pić. A pić można trzy płyny : wodę, alkohol i herbatę. Woda gasi pragnienie, alkohol łagodzi smutek a herbata orzeźwia i regeneruje siły [...].”

Prawda o tych terenach i ludziach, którzy związali swój los z liśćmi zielonego krzewu jest jednak o wiele bardziej fascynująca niż owa legenda.

W historię kultury herbaty wpisuje się również i sztuka herbaty. Sztuka parzenia, medytacje, degustacja, historia powstawania różnorodnych gatunków i odmian.  Przykładowo biała herbata jest robiona z pączków, zielona przeznaczona jest dla umysłu, zaś czarna dla ciała.

Zebrani w bibliotece Goście mogli również dowiedzieć się jak prawidłowo parzy się herbatę zieloną, a jak czarną. Jakie właściwości zdrowotne ma jeden z najpopularniejszych napojów świat, od jak dawna herbata gości na polskich stołach.

Po zakończeniu spotkania Czytelnicy biblioteki i pasjonaci historii i kultury Wschodu, mieli możliwość zakupu książki „Chiny. Imperium herbaty”, z imienną dedykacją i autografem jej Autora.  Książka ta jest doskonałym uzupełnieniem popularnej serii filmów dokumentalnych poświęconych tematyce Chin. To pierwsze na polskim rynku wydawniczym dzieło w całości oparte na materiale źródłowym. Napisana w formie reportażu dokumentalnego i świetnie zilustrowana, stanowi z jednej strony interesujące studium społeczeństwa Chin i znaczenia kultury herbaty w codziennym życiu mieszkańców tej najstarszej cywilizacji, z  drugiej zaś strony jest niezwykłą opowieścią o herbacie, zwyczajach, technice wyrobu, jej właściwościach prozdrowotnych i odmianach.